سایت سیر و سیاحت

نقش برجسته و کتیبه داریوش اول:این نقش برجسته دوره هخامنشی یکی از با ارزش ترین یادگارهای ادبی و تاریخی ایران است و درسی کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه، بر روی صخره معروف به بیستون حجاری شده است. از این کوه در متون تاریخی به نام های «بغستان» به معنی جایگاه

نقش برجسته و کتیبه داریوش اول:

این نقش برجسته دوره هخامنشی یکی از با ارزش ترین یادگارهای ادبی و تاریخی ایران است و درسی کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه، بر روی صخره معروف به بیستون حجاری شده است. از این کوه در متون تاریخی به نام های «بغستان» به معنی جایگاه خدایان، «بهیستان»، «بهیستون»، «بهستون»، «بهستان» و بیستون یاد شده است.

سنگ نگاره داریوش اول شش متر طول و 20/3 متر عرض دارد. در سمت چپ صحنه این سنگ نگاره، تصویر داریوش به ارتفاع 78/1 متر حجاری شده است. وی تاج کنگره داری بر سر و پیراهن بلندی بر تن دارد. ریش او مجعد و چهارگوش است و موهای مجعدش را در پشت سر جمع کرده است. او دست راست را به علات احترام بالا برده و در دست چپش کمانی را گرفته است. در این صحنه، داریوش پای چپش را بر روی سینه «گئومات مغ» نهاده است. در پشت سر داریوش «وینده فره نه» کمان دار و «گئوبروه» نیزه دار – از جمله هفت تنی که در بر اندازی گئومات شرکت داشتند – ایستاده اند.

در زیر پای چپ داریوش گئومات مغ به پشت خوابیده و به علامت تسلیم، دست هایش را بالا برده است. پشت سر او نیز صف اسیران – با گردن ها و دست های از پشت بسته – دیده می شود. در بالای سر هر یک از این اسیران و در زیر تنه گئومات مغ و نیز بر روی دامن اسیر سوم نام و نقش پادشاه شورش گرو جایی که در آن جا شورش کرده، ذکر شده است.

در بالای سر اسیران، تصویر نمادینی از اهورامزدا در حال اهدای حلقه قدرت به داریوش حجاری شده و داریوش نیز دست راستش را به نشانه ی نیایش اهورا مزدا بلند کرده است.

سازمان كنونی شهر پاوه و بافت محلات موجود آن نتیجه تغییر شكل هسته قدیمی شهر و رشد آن طی ربع قرن اخیر است؛ البته عمده تغییرات این شهر طی سال‌های اخیر صورت گرفته ‌است. آب و هوای پاوهمنطقه‌ای که‌ پاوه‌ در آن واقع شده، بسیار خوش آب و هوا بوده و

سازمان كنونی شهر پاوه و بافت محلات موجود آن نتیجه تغییر شكل هسته قدیمی شهر و رشد آن طی ربع قرن اخیر است؛ البته عمده تغییرات این شهر طی سال‌های اخیر صورت گرفته ‌است.

آب و هوای پاوه

منطقه‌ای که‌ پاوه‌ در آن واقع شده، بسیار خوش آب و هوا بوده و در کنار کوهستان اورامانات (در میان دو کوه شاهو و آتش‌کده) بنا گردیده است.

آب و هوای منطقه نسبتا سرد، مایل به اعتدال و نیمه مرطوب می‌باشد. هم‌چنین وجود چشمه‌های فراوان، آب‌های روان، همراه با جنگل‌ها، مراتع و باغات سرسبز جلوه خاص و زیبایی به این منطقه بخشیده است.

گویش در منطقه پاوه

مردم این منطقه‌ به‌ گویش اورامی، از زبان کردی تکلم می‌کنند که‌ یکی از زبان‌های باستانی ایران بوده و کتاب اوستا که کتاب مقدس زرتشت است به این زبان نگاشته شده است؛ به همین دلیل است كه این منطقه را در گذشته «اورامانات» می‌نامیدند.

وجه تسمیه پاوه

نام پاوه را به "پاوه" سردار یزدگرد سوم (آخرین پادشاه ساسانی) منسوب می‌دانند كه جهت جلب حمایت كردها، روانه این ناحیه ‌شد و مورد احترام اهالی قرار گرفت. بعدها به خاطر تجلیل از آن سردار، این ناحیه را پاوه نامیدند. "قلعه دژ" و "پاسگه" نیز كه هنوز در پاوه وجود دارند بازمانده و باروی عهد آن سردار است. ظاهرا در محلی نزدیك پاوه كه اكنون "جنگاه" نامیده می‌شود، مردم پاوه با سعد وقاص (سردار سپاه عربان در نبرد قادسیه) جنگیده‌اند.

قابلیت‌های گردشگری پاوه

شهرستان پاوه و منطقه اورامانات به دلیل داشتن جاذبه‌های فراوان طبیعی و تاریخی، قابلیت جذب گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را داشته و از پتانسیل‌های خوبی در این زمینه برخوردار می‌باشد.

از دیدنی‌های این منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:

کوه‌های سر به فلک کشیده، جنگل و طبیعتی زیبا، دیدنی و فرح بخش.

غارهای دیدنی و وسیع، مانند غار قوری ‌قلعه (بزرگ‌ترین غار آبی آسیا و جز شكیل‌ترین غارهای جهان)

رودخانه بزرگ سیروان و دره‌های عمیق امتداد آب این رودخانه.

چشمه بزرگ آب معدنی بل "منصوب به یكی از خدایان آب" که محل خروج این آب جایی زیبا و دیدنی است.

آثار باستانی نظیر باقی‌مانده دومین آتشکده‌ی ایران در دوره پیامبر زردشت که 750 سال قبل از اسلام فعال بوده است.

صنایع دستی بی‌نظیر مانند: چوخه و رانک (لباس مردانه)، کلاش (گیوه)، نمدمالی، گلیم و جاجیم‌بافی، فرنجی‌سازی و فرش‌بافی.

هم‌چنین از محصولات صادراتی شهرستان پاوه می‌توان به گردو، بادام، انگور، انجیر‌، فرآورده های دامی و... اشاره كرد.

از ارتفاعات مهم اطراف شهرستان روانسر می‌توان به "ماه زرد"، "انجیره"، "شور" و "طاقه چرمی" اشاره کرد، که این ارتفاعات سرچشمه بسیاری از رودخانه های منطقه است،به عنوان مثال چشمه بزرگ سراب گنی خانی در روانسر سرچشمه اصلی رودخانه قره سو است

از ارتفاعات مهم اطراف شهرستان روانسر می‌توان به "ماه زرد"، "انجیره"، "شور" و "طاقه چرمی" اشاره کرد، که این ارتفاعات سرچشمه بسیاری از رودخانه های منطقه است،به عنوان مثال چشمه بزرگ سراب گنی خانی در روانسر سرچشمه اصلی رودخانه قره سو است.

از دیگر رودخانه‌های اطراف این شهرستان یکی "وشکه رو" در شرق آن و دیگری "گراب یا آوی خر" در جنوب غربی آن است، به جز چشمه پر آب "گنی خانی"، دو چشمه "سراب جاوری" و "سراب بروارین" نیز در نزدیکی روانسر واقع اند.

آب و هوای شهرستان روانسر نسبتاً سرد و مرطوب بوده و از میزان بارش سالانه چشمگیری برخوردار است به همین دلیل کشاورزی و دامداری در این منطقه رونق خاصی دارد و در واقع اقتصاد این شهرستان عمدتاً متکی به کشاورزی و دامداری است.

شهرستان روانسر دارای آثار متعددی از دوران مختلف تاریخی است و از این لحاظ درباستان شناسی غرب کشور جایگاه ویژه‌ای دارد. قدیمی ترین آثار سکونت انسان در اطراف روانسر به دوره پارینه سنگی میانی تا فرا پارینه سنگی باز می‌گردد که حداقل از حدود 50 هزار سال تا12  هزار سال پیش را شامل می‌شود که بقایای آنها در غارهای کولیان و جاوری و همچنین رودخانه گراب (آوی خر) یافت شده‌است.

از دیگر کشفیات قدیمی روانسر یک دندان آسیای فیل است که مربوط به دوران یخبندان است و در نزدیکی شهرک روانسر کشف شده‌است.از آثار مهم دیگر روانسر تپه موسایی است که از اوایل دوره مس و سنگ (حدود هفت هزار سال پیش) تا زمانهای اخیر مورد سکونت انسان بوده‌ است.

دخمه روانسر (گور صخره‌ای) یا تاق فرهاد نیز از دیگر آثار تاریخی این شهرستان است که در دیواره کوه قله در شمال شرقی روانسر واقع شده و به دوره هخامنشی باز می‌گردد، این دخمه شامل یک اتاقک کوچک است که ورودی آن به سمت شرق و مشرف به رودخانه وشکه رو می باشد، نقش اهورامزدا، یک شخص روحانی و توده‌ای هیزم در سمت راست ورودی این دخمه دیده می‌شود

یک پایه ستون نیز در کنار سراب گنی خانی وجود دارد که احتمالاً هم زمان با دخمه ساخته شده‌است و نشان دهنده وجود یک کاخ یا سازه‌ای کوچکتر در نزدیکی چشمه در دوران هخامنشی است. همچنین گورستانی از دوره اسلامی با سنگ قبرهای کتیبه دار به خط کوفی در دامنه شمالی کوه قله وجود داشت که متاسفانه طی سالیان اخیر نابود شده یا به تاراج رفته‌است.

در دوره آشوریان روانسر یکی از پایگاههای مهم این سلسله بوده که در آن زمان با نام "نیکور"خوانده می‌شده که در برخی از سنگ نوشته های این دوره از این شهر بسیار یاد شده است. برخی از قدمگاه ها و اماکن مقدسه اطراف روانسر ویس، سه سواره، هوری مرد (بابا حیران) و شیخ سرا هستند، که در ایام مختلف سال گردشگران و علاقه مندان بسیاری را به خود جذب می کند.

یکی دیگر از جاذبه‌های دیدنی و بسیار زیبای شهرستان روانسر غار قوری قلعه بزرگترین غار آبی آسیا می باشد که در بخش شاهو از توابع این شهرستان قرار دارد.این غار در25  کیلومتری شهر روانسر قرار دارد وقدمت آن به 65میلیون سال قبل می‌رسد و تنها 30 سال از شناسایی آن می‌گذرد و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیده‌است.

در سال1355هجری شمسی یک گروه از غارشناسان انگلیسی و در سال 1356  نیز گروه دیگری از غارنوردان فرانسوی موفق به کشف کامل این اثر شدند.عمق حوضچه‌های این غار به 14متر می‌رسد همچنین دمای داخل غارهفت تا11 درجه‌است و در تمام فصول سال این دما ثابت است.

این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در 1400متری و 500متری به نام‌های تالار ریم، تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس می‌باشد، این غار یکی از زیباترین جاذبه‌های دیدنی شهرستان روانسر است.

در سال 522 قبل از میلاد داریوش، شاه هخامنشی نقشی از خود، فروهر، دو تن از بزرگان پارسی، گئومات، مغ و 9 تن از شاهان مغلوب را بر دیواره كوه بیستون حك می‌كند و علاوه بر این نقش فرامین و اندرزهای خود را به صورت كتیبه‌ای بر دل كوه بیستون حجاری می‌كند. داریوش شاه در این كتیبه شرح فتوحات خود را به خط میخی و سه زبان پارسی باستان و عیلامی و بابلی بر دل سنگ نگاشته است.

عظمت این كتیبه به گونه‌ای است كه فقط زبان پارسی باستان آن دارای 414 سطر است. در سنگ نگاره داریوش كه شش متر طول و 20/3 مترعرض دارد، تصویر داریوش به ارتفاع 78/1 متر در سمت چپ صحنه حجاری شده است.

وی تاج گنكره داری بر سر و پیراهن بلندی بر تن دارد، او دست راست را به علامت احترام بالا برده و در دست چپ كمانی را گرفته است.

در این صحنه داریوش پای چپش را بر روی سینه گئومات مغ نهاده‌است. در پشت سر داریوش "وینده فرنه " كمان دار و " گئو بروه " نیزه دار ایستاده‌اند كه از جمله هفت تنانی‌اند كه در براندازی گئومات شركت داشتند.

در زیر پای چپ داریوش گئومات مغ بر پشت خوابیده و به‌ علامت التماس دست هایش را بالا برده است.

پشت سر او صف اسیران با گردن‌ها و دست های از پشت بسته دیده می‌شود، در بالای سر هر یك از این اسیران و در زیر تنه گئومات مغ و بر روی دامن اسیر نام و نقش پادشاه شورش‌گر و جایی كه در آن شورش كرده ذكر شده است.

در بالای سر اسیران تصویر نمادینی از اهورامزدا در حال اهدای حلقه قدرت به داریوش حجاری شده و داریوش دست راستش را به نشانه نیایش اهورامزدا بلند كرده است.

در این نقش داریوش به معرفی خود و خاندانش می‌پردازد و در حقیقت با این نوشته مشروعیت خود را اعلام می‌كند، پس از آن شرح فتوحاتش را به خط میخی عیلامی در سمت راست سنگ نگاره و در مرحله بعد با خط میخی بابلی در سمت چپ سنگ نگاره حك می‌كند.

در مرحله نهایی در زیر نقوش برجسته شرح فتوحاتش را به خط میخی و به زبان فارسی باستان حك می‌كند.

سنگ تراشان هخامنشی در حال نوشتن خطوط بر سینه كوه بودند كه سكاها دوباره سر به شورش گذاشتند.

داریوش در سال 519 قبل از میلاد "سكونخا" شاه سكاها را شكست داد و این رویداد را بی‌درنگ به سنگ نبشته اضافه كرد.

چون جایی برای اضافه كردن تصویر شاه سكایی باقی نمانده بود، داریوش دستور داد بخشی از متن عیلامی را پاك و آن را در سمت چپ قسمت پایین كنار متن فارسی باستان از نو حك كنند و به جای متن عیلامی تصویر "سكونخا" را حجاری كنند. در این سنگ نوشته داریوش ابتدا به معرفی خود و خاندانش می‌پردازد و سپس واقعه قتل گئومات مغ را كه پس از مرگ كمبوجیه سلطنت را غصب كرده بود شرح می‌دهد.

پس از آن به شرح جنگ‌هایی كه بر ضد بزرگان و امرای یاغی كرده بود می پردازد و در خاتمه به هركس كه این كتیبه بزرگ را محو نماید، نفرین می‌كند.

غار قوری قلعه بزرگترین و شگفت انگیز ترین غار آبی آسیا در ۸۶ کیلومتری شهر کرمانشاه در مسیر جاده پاوه و در شمال شهر جوانرود واقع است...

غار قوری قلعه بزرگترین و شگفت انگیز ترین غار آبی آسیا در ۸۶ کیلومتری شهر کرمانشاه در مسیر جاده پاوه و در شمال شهر جوانرود واقع است.

این غار که هم اکنون به عنوان یکی از مطرح ترین جاذبه های گردشگری استان کرمانشاه وغرب کشور محسوب می شود، طبق نظر کارشناسان بزرگترین غار آبی آسیا و طولانی ترین غار آبی ایران است.

علت نامگذاری  قوری قلعه
روستایی به همین نام در نزدیکی این غار قرار دارد که در ایام قدیم اطراف این روستا را قلعه های مختلفی در بر گرفته که شکل یکی از این قلعه ها شبیه قوری بوده است به همین دلیل نام این روستا و این غار به قوری قلعه نامگذاری شد.
در روایتی دیگر، اینکه چرا روستا و غار را قوری قلعه نامیده اند به دوره ساسانیان باز می گردد. درآن دوره دژی بزرگ و مستحکم بنا شد که هم اکنون نیز آثاری از آن به جای مانده است، این دژ به جهت بزرگی بعدها از سوی کرد زبانان آن منطقه به “گورا قلا” نامیده شد.کلمه گورا در زبان کردی به معنای بزرگی و قلا به معنای قلعه یا دژ می باشد، در اثر گذشت زمان این نام به تدریج تغییر کرده و به نام های “گوری قلا”و در آخر به “قوری قلعه”معروف شده است.
بعدها پس ار ساختن آبادی در کنار دژ همان نام یعنی قوری قلعه به روستا اطلاق شد، از طرفی چون نزدیکترین محل سکونت به غار همین ده است؛ بنابر این اسم غار را نیز قوری قلعه گذاشتند.

قوری قلعه، یکی از زیباترین و با ارزش ترین غارهای آبی جهان با ۶۵ میلیون سال قدمت در سالهای ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۶ گروهی از غارشناسان و جانورشناسان انگلیسی و فرانسوی در حالی که برای یافتن پستانداران از جمله خفاش در ۸۰ کیلومتری کرمانشاه و در کوهستان های پوشیده از جنگل پاوه و اورامانات تلاش می کردند، این غار را کشف کردند، آنها ۶۲۰ متر از عمق غار را طی کردند و به نقطه ای که آب هم سطح سقف غار بود رسیدند و با تصور اینکه این نقطه انتهای غار است، بازگشتند، البته بنا به اظهار برخی از مسئولان محلی، روستاییان این غار را در سالیان پیش از این شناسایی کرده بودند.

با تشکیل کمیته غار نوردی در کشور و پس از پنج سال تحقیق و مطالعه یک گروه غارشناسی توانست در سال ۱۳۶۸ در مرحله اول به عمق ۲۰۳۰ متری و سپس در مرحله دوم به عمق ۳۱۴۰ متری غار دست یابد. اعضای این گروه برای رسیدن به این عمق، حدود دوازده کیلومتر مسیرهای پیچ در پیچ غار را پیموده و نقشه برداری کردند. دستیابی به این عمق، غار قوری قلعه را به عنوان بزرگترین غار آبی آسیا و طولانی ترین غار آبی ایران معرفی کرد.

به گفته کارشناسان قدمت این غار که از آهک “تروراسیک” و”کرتاسه” تشکیل شده و به ۶۵ میلیون سال قبل و به دوره دوم زمین شناسی باز می گردد.

 

 

این غار در طول تاریخ به عنوان جان پناهی امن و دور از دسترس مورد استفاده قرار گرفته که کشف آثاری همچون کاسه، بشقاب و تعدادی ظروف و سکه از دوران “یزد گرد سوم”، حاکی از قدمت و استفاده از آن در دوران باستان است.

قوری قلعه، شگفت انگیز ترین غار آبی آسیا
بعد از گذر از دالان ورودی غار اولین مکان وسیعی که وجود دارد به “تالار مریم” نامگذاری شده است. این محوطه همانند دریاچه وسیعی است که گرداگرد آن را قندیل هایی بسیار زیبا با اشکال مختلف فرا گرفته است. این قندیل ها که هر یک اشکال خاصی را تداعی می کنند دلیل اصلی نامگذاری هر قسمت از این غار شده که به عنوان مثال وجود قندیلی به شکل حضرت مریم دلیل نامگذاری اولین تالار این غار به نام تالار مریم شده است.

علاوه براین در داخل غار و بر روی سینه داخلی آن می توان به صورت طبیعی و بدون دخالت انسان آثار دیگری همچون فردوسی، امیرکبیر، بابانوئل، شیرسنگی، ماهی، مار کبری، قارچ، برج پیزا، نیم رخ شیر، فیل، قلب، گل کلم، بستنی، کشتی، گردن غاز، آبشار، لاک پشت، نام حضرت محمد (ص) و نیز ماکت شهر پاوه را مشاهده کرد. در عمق هزار متری غار تالاری وجود دارد که زیباترین حوضچه آبی جهان در آن توجه همه را به خود جلب می کند. در این محوطه قندیل هایی به شکل پرده ای وجود دارد که با دست زدن به هرکدام از آنها صدایی شبیه یکی از آلات موسیقی به گوش میرسد به همین دلیل این محوطه را “تالار بتهوون” نامگذاری کرده اند.

 

درعمق هزار و ۵۰۰ متری غار، تالار عروس قرار دارد که زیبایی آن قابل توصیف نیست، جنس سنگهای این محوطه از کریستال سفید و براق است و اگر کسی بخواهد از روی آنها گذر کند جای پای او در این قسمت باقی می ماند.
ازسقف این محوطه قندیل هایی شبیه میله خودکار که جنسشان از رسوبات آهکی و حالت کریستال است به ارتفاع دو تا هشت متر پایین آمده است، این قندیل ها آنقدر نازک و شفاف است که با زدن یک دست هشت متر از آن فرو می ریزد.
در عمق دو هزار و ۷۰۰ متری غار، چهار آبشار به ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ متر وجود که در این عمق وجود چنین آبشار زیبایی باور پذیر نیست وهر بیننده ای را مسحور خود خواهد کرد.

در بخش دیگری از این غار تونلی با نام “تونل برزخ” وجود دارد که به وحشتناکترین مکان این غار معروف شده است، طول این تونل ۲۲۰ متر است که با عرض سه متر نیمی از آن را آب فرا گرفته است.
البته محوطه هایی که ذکر آن رفت، قابل بازدید برای عموم نیست و هم اکنون تنها ۵۰۰ متر از این غار آماده سازی و نورپرداری شده و قابل بازدید است.

قوری قلعه، زیستگاه نادرترین خفاش دنیا
به گفته کارشناسان ژرفای این غار زیست گاه گونه ای نادر از خفاشان با نام خفاش “گوش موشی” است که باعث توجه بسیاری از جانورشناسان دنیا شده، اما به غیر از این گونه خفاش تاکنون گونه دیگری از حیات جانوری در غار یافت نشده است.

اما کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند که اطلاعات موجود نشان می دهد که تا قبل از تبدیل شدن این غار به یک غار نمایشی جمیعت قابل توجهی از مهره داران غارزی مانند خفاش ها و سمندر خال زرد در آن می زیسته اند.

قوری قلعه، غاری برای تمام فصول
درجه حرارت این غار از هفت درجه زیر صفر تا ۱۱ درجه بالای صفر متغییر است، رطوبت نسبی آن ۸۹ درصد است که این شرایط باعث شده در تمام فصول سال گردشگران به راحتی بتوانند از آن بازدید نمایند.

قوری قلعه، یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران
این غار در دامنه کوه شاهو و در یکی از کوهستانی ترین مناطق ایران واقع شده است. دره ای که غار قوری قلعه در آن قرار دارد از زیباترین دره های استان است که از ویژگی های جنگلی خاص و چشمه سارهای بی شمار با چشم اندازهای حیرت انگیز و جذاب برخوردار است.

وجود جنگل های متراکم با گونه های بلوط، انجیر کوهی، آلبالوی کوهی، بادام وحشی و همچنین حیواناتی چون گرگ، روباه، خوک، خرگوش ، کل و بز در اطراف این غار، زیبابی خاصی به آن بخشیده است.
این غار به همراه جنگلهای زیبای بلوط اطراف آن دارای پتانسیلی بی نظیر در جذب توریست های داخلی و خارجی است به همین دلیل قوری قلعه به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده است.

 

علاوه بر همه این ها، این منطقه دارای ارزش تاریخی زیادی نیز می باشد، بقایای قلعه ای مربوط به دوران ساسانیان در نزدیکی غار وجود دارد و نیز ۳۰ شی باستانی از جمله بقایای جمجمه انسان و سفالهای پیش از تاریخ در این جا کشف شده است.

این غار علاوه بر گردشگران که برای تفریح مراجعه می کنند مکان مناسبی برای غارنوردان، پژوهشگران، زمین شناسان و گروه های دیگر است.
با آماده سازی زیرساخت های لازم برای جهانگردان، استان کرمانشاه می تواند با دارا بودن آثاری همچون تاق بستان، کوه و سنگ نوشته بیستون، نیایشگاه آناهیتا، صخره فرهاد تراش، غار قوری قلعه، شهر هزار ماسوله پاوه و سراب روانسر و چند نقطه دیگر به قطب گردشگری بین المللی تبدیل شود.

کاخ خسرو:در حاشیه شمالی شهر کنونی قصر شیرین و در نزدیکی آتشکده چهار قابی، ویرانه های قصر خسرو پرویز دیده می شود. این بنا در جهت شرقی – غربی و به ابعاد 285×98 متر بر روی مصطبه ای به ارتفاع هشت متر ساخته شده است. راه ورد به داخل بنا

کاخ خسرو:

در حاشیه شمالی شهر کنونی قصر شیرین و در نزدیکی آتشکده چهار قابی، ویرانه های قصر خسرو پرویز دیده می شود. این بنا در جهت شرقی – غربی و به ابعاد 285×98 متر بر روی مصطبه ای به ارتفاع هشت متر ساخته شده است. راه ورد به داخل بنا از طریق پلکان صورت می گرفت. در قسمت شرقی بنا، تالار ستون دارد مستطیل شکلی دیده می شود و سقف آن به وسیله طاق های آجری پوشش داده شده است. در پشت این تالار، اتاق گنبددار بزرگی قرار دارد و راه ورود به آن از طریق درگاهی که در قسمت غربی تالار ایجاد شده است، صورت می گیرد. در شمال و جنوب اتاق گنبدار، اتاق های مستطیل شکلی وجود دارد که از طریق اتاق گنبدار قابل دسترسی بوده اند. همچنین در پشت اتاق گنبددار، حیاط مربع شکلی به ابعاد 27×27 متر با رواق ستون دار قرار دارد.

اطراف این حیاط را اتاق های متعددی فرا گرفته است. در قسمت غربی حیاط نیز ایوانی ساخته شده است که از طریق درگاهی به حیاط دیگر کاخ منتهی می شود. در اطراف این حیاط ها نیز مجموعه اتاق ها و اصطبل ها قرار دارند. در قسمت شمالی تراس، چند خانه به صورت یک مجموعه دیده می شود. ظاهراً خانه هایی که در قسمت مرکزی قرار دارند، حرم پادشاه و خانه های اطراف مکانی برای پذیرایی از میهمانان بوده است.

در مورد این کاخ، مورخین و جغرافی نویسان ایرانی و عرب مطالب فراوانی نوشته اند. آنها بر این اعتقادند که این کاخ توسط خسو پرویز در میان باغ وسیعی ساخته شد و حیوانات وحشی با آزادی تمام در این مکان می زیستند و آب فراوانی از رودخانه الوند در این باغ جریان داشت. یاقوت حموی این کاخ را جزء عجایب جهان به شمار می آورد که در سال 628 م توسط «هراکلیوس» ویران شد.

آتشکده چهار قاپی:

«چهار قاپو» یا «چهار قاپی» به معنی «چهار در»، از جمله آتشکده های دوره ساسانی در شهر مرزی قصر شیرین است. این آتشکده از نوع آتشکده هایی است که دارای دالان طواف بوده و به مرور زمان رواق آن فرو ریخته است و تنها در برخی از قسمت ها، آثاری از آن دیده می شود. این آتشکده اتاقی مربع شکل به ابعاد 25×25 متر است و سقفی گنبدی شکل به قطر شانزده متر داشت که متأسفانه اکنون اثری از آن باقی نمانده است و تنها بقایای گوشواره ها در چهار گوشه آن دیده می شود. این اتاق مربع شکل دارای چهار درگاه ورودی است که به رواق اطراف فضای مرکزی منتهی می شوند. در اطراف این بنا مجموعه اتاق ها و فضاهایی وجود دارد که بخش هایی از آن در نتیجه کاوش های باستان شناختی سال های اخیر شناسایی شده است. این بنا با استفاده از مصالح محلی از قبیل لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده و گنبد آن آجری بوده است.

طاق گرا

بنای مستطیل شکل طاق گرا به ابعاد 7/7× 86/4 متر در گردنه پاتاق، بر سر راه کرمانشاه به سر پل ذهاب و در کنار راه باستانی سنگ فرش شده ای قرار دارد که فلات ایران را به بین النهرین ارتباط می داد. به علت تغییر مسیر، این راه و بنای طاق گرا اکنون در شیب های پایین جاده آسفالته قرار گرفته است.

از نظر معماری، بنای طاق گرا، فضای ایوان مانندی است که تماماً از سنگ ساخته شده است. ورودی آن به طرف جنوب و مشرف بر جاده سنگ فرش باستانی است و با بلوک های سنگی که به صورت مکعب مستطیل تراشیده شده اند، ساخته شده است. مصالح داخلی دیوارها نیز از لاشه سنگ و ملاط گچ است. دیوارهای بنا تا حدودی بلندتر ساخته شده اند تا بتوانند سقف طاق را کاملاً مسطح نمایند. در بالاترین بخش بر روی لبه بام بنا، یک ردیف کنگره به ارتفاع نود و دو سانتیمتر قرار گرفته است.

بنا بر این ارتفاع بنا از سطح زمین تا بالاترین نقطه 7/11 متر است. همچنین عرض دهانه طاق 10/4 متر و عمق آن 10/3 متر است. دیوارهای داخلی بنا با نقوش هندسی حجاری شده است.

درباره قدمت این بنا اختلاف نظرهایی وجود دارد. برخی آن رابه دوره اشکانی و برخی دیگر آن را به دوره ساسانی نسبت می دهند. همچنین برای این بنا کارکردهای متفاوتی چون راه کاروان رو، توقف گاه موکب شاهی، اریکه سلطنتی، پاسگاه مرزی، بنای یادبود یک پیروزی و ... ذکر شده است.

?) کودکان ? تا ? ساله، پرخطرترين گروه سني از نظر بروز مسموميت هستند. داروهاي خود را در مقابل چشم کودکان نخوريد زيرا کودکان از رفتار بزرگسالان تقليد مي کنند و ممکن است دور از چشم والدين داروهايي را به دهان ببرند. ?) بسياري از داروها و محصولات خانگي مانند

?) کودکان ? تا ? ساله، پرخطرترين گروه سني از نظر بروز مسموميت هستند. داروهاي خود را در مقابل چشم کودکان نخوريد زيرا کودکان از رفتار بزرگسالان تقليد مي کنند و ممکن است دور از چشم والدين داروهايي را به دهان ببرند.

?) بسياري از داروها و محصولات خانگي مانند جوهر نمک، مواد شوينده و لک بر، سموم حشره کش و جونده کش (مانند مرگ موش) تينر، ضد يخ و بنزين و نفت مي توانند در صورت بلعيده شدن و تماس با پوست و چشم و يا در صورت تنفس، سمي باشند.

?) نام داروهاي مصرفي و ميزان مصرف آن را به خاطر بسپاريد يا يادداشت کنيد تا دوز تکراري مصرف ننماييد.

?) کيف دستي، ساک دستي و کيسه هاي نايلوني را دور از دسترس کودکان قرار دهيد، ممکن است داخل آنها داروهايي باشد که توسط کودک بلعيده شود و يا کودک ضمن بازي آنها را روي سر خود بکشيد و سبب خفگي وي شود.

?) هنگام بازي کودکان در فضاي باز مراقب آنها باشيد تا توسط گل ها و گياهان سمي، مسموم نشوند. تماس پوست با برخي از اين گياهان يا به دهان بردن آنها منجر به مسموميت کودکان مي شود.

?) در سفر از خوردن گياهان و قارچ هاي خودرو اجتناب نماييد. زيرا تشخيص گياهان و قارچ هاي سمي از انواع بي خطر بسيار مشکل است.

?) هيچ گاه گياهان و قارچ ها را به دليل مصرف آنها توسط جانوران، غير سمي تلقي نکنيد.

?) هنگام مصرف دارو و يا استفاده از فرآورده هاي شيميايي حتماً قبل از مصرف در نور کافي برچسب روي بسته بندي را مطالعه کنيد. استفاده از داروها و مواد شيميايي در تاريکي مي تواند خطرناک باشد.

?) هنگام استفاده از مواد شيميايي و فرآورده هاي شوينده و پاک کننده، پنجره ها را باز کنيد تا هوا به خوبي در محيط جريان داشته باشد. از اختلاط مواد شيميايي مانند جوهر نمک و مواد سفيد کننده جداً خودداري کنيد چون بخارها و گازهاي ناشي از اين اختلاط بسيار سمي و خفه کننده مي باشد.

??) هميشه پس از استفاده از مواد شيميايي سريعا ًدرپوش آن را ببنديد. هيچ ظرف در بسته اي از دسترسي کودکان در امان نيست.

??) در صورتي که کودک شما ماده اي غيرخوراکي را بلعيد، با مرکز اورژانس و يا مرکز اطلاع رساني داروها و سموم تماس بگيريد.

??) محصولات شيميايي و شوينده، هميشه در ظرف اصلي آن نگهداري کنيد. هيچگاه اين مواد را در ظرف مواد خوراکي (مانند بطري نوشابه) نگهداري نکنيد. اين کار سبب خورده شدن اشتباهي اين مواد توسط کودکان مي شود.

??) جهت کاهش احتمال بروز مسموميت با گاز منواکسيد کربن (که بي رنگ و بي بو و شديداً سمي است) بايد يک سيستم تهويه هوا در محيط باشد. دائماً از سلامت و استاندارد بودن دستگاه هاي گرمازا و وسايل پخت و پز اطمينان حاصل نماييد.

??) هيچگاه در داخل اتومبيل با موتور روشن در مدت هر چند کوتاه نخوابيد اين کار سبب بروز مسموميت کشنده با منواکسيد کربن خواهد شد. همچنين از روشن کردن گاز پيک نيکي در داخل چادر يا اتومبيل يا در محيط بسته ديگري به منظور تآمين گرما، جداً خودداري نماييد.

??) چنانچه در محيط بسته و داراي بخاري نفتي يا گازي حالت تهويه سرگيجه يا خواب آلودگي داشتيد، سريعاً بقيه را در جريان بگذاريد و اگر مشکوک به مسموميت با منواکسيد کربن هستيد به سرعت محيط را ترک کنيد. هر شخصي که با گاز منواکسيد کربن در تماس بوده و داراي علائم ملايم تا متوسط است بايد فوراً توسط پزشک معاينه شود. نوزادان و افراد مسن، زنان حامله، افرادي که داراي علائم قلبي عروقي هستند چنانچه با اين گاز در تماس باشند حتي در صورت نداشتن علامت حتماً بايد توسط پزشک معاينه شوند.

??) غذاهاي مسموم کننده ممکن است بو يا مزه ناخوشايندي نداشته باشند. با وجود اينکه اکثر مسموميت هاي غذايي معمولاً ظرف ?? ساعت برطرف مي شوند، اما بعضي از آنها مي توانند کشنده باشند.

??) رعايت ايمني غذايي مانع بروز مسموميت غذايي مي شود. ضمن سفر از حمل گوشت خام و تخم مرغ خام و فرآورده هاي لبني با ماندگاري کوتاه خودداري نماييد، چون سريعاً فاسد مي شوند.

??) از خريد قوطي هاي کنسرو داراي برآمدگي، فرورفتگي و ?يا نشتي خودداري کنيد و مطمئن شويد که درپوش آنها سالم باشد. اگر فرآورده اي ظاهر يا بوي ناخوشايندي داشت به هيچ عنوان آن را نچشيد.

?? ) در طي سفر براي حمل مواد غذايي فاسد شدني، از يخدان مناسب استفاده کنيد.

?? ) هرگز غذاهاي پخته شده را بيش از دو ساعت (اگر هواي اتاق گرم باشد، بيش از يک ساعت) در دماي محيط رها نکنيد. براي دوباره گرم کردن غذاها باقيمانده آنها را تا ?? درجه سانتي گراد گرما دهيد و همچنين غذاهايي را که بيش از سه روز باقيمانده اند مصرف نکنيد.

??) هميشه قبل از آماده کردن يا خوردن غذا دستهايتان را با صابون بشوييد. نوعي از اسهال ميکروبي در طي سفر و به دليل عدم رعايت بهداشت قابل انتقال است.

??) به خاطر داشته باشيد دستهايتان را بعد از استفاده از سرويس هاي بهداشتي، برداشتن گوشت خام، سيگار کشيدن، دست زدن به حيوانات و دست زدن به زباله ها حتماً بشوييد.

??) علائم و نشانه هاي برخي از مسموميت هاي غذايي با تأخير ظاهر مي شود. يعني ممکن است ?? تا ?? ساعت بعد از مصرف غذاي آلوده علائم در فرد مسموم بروز کند. علائم و نشانه هاي اين مسموميت ها شامل سردرد، تب، خستگي، تهوع و استفراع، اسهال آبکي شديد، کم شدن آب بدن، ضعف و شکم درد است.

??) «بوتوليسم» نوعي مسموميت غذايي کشنده است که در اثر مصرف کشک غيرپاستوريزه، غذاهاي کنسروي که قبل از مصرف حرارت کافي به آنها نرسيده و يا سوسيس و کالباس خام و آلوده بروز مي کند. علائم و نشانه هاي اين مسموميت با تأخير (بعد از ?? تا ?? ساعت) ظاهر مي شود و شامل تاري ديد، دوبيني، افتادگي پلک فوقاني، عدم توانايي حرکتي، اختلال تکلم، لکنت زبان، سختي بلع، خشکي و درد گلو است. مهتمرين اقدام درماني در اين مسموميت تجويز سريع ضد سم (Anti toxin) در مرکز درماني است. در صورت عدم درمان ممکن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسي فوت کند.

??) اگر در تهيه غذايي حرارت کمي به کار رفته باشد، ممکن است بوتولينيوم در آن ايجاد شود و سپس به هنگام مصرف مسموميت ايجاد کند.

??) در صورت وجود خون در مدفوع يا استفراغ، تب بالا، از دست دادن مايعات بدن و يا در مواردي که علائم بيش از يک روز طول بکشد بايد حتماً به پزشک مراجعه کرد. شدت نشانه ها و علائم مسموميت غذايي با توجه به سن و وضعيت سلامتي بدن متفاوت است. اين علائم در سالمندان و نوزادان مي تواند خطرناک باشد. دستور طلايي پيشگيري از مسموميت غذايي، پختن غذا و خوردن آن در همان روز است.

فاصله سنی در میان ترکمنها مسأله ای نیست. در گذشته مرد پنجاه ساله با دختر هشت، نه ساله و زن سی ساله با پسر پانزده ساله ازدواج می‌کرد. گاهی نیز ازدواج در سنی....

ترکمنها پدرتبار هستند. آنها قبل از این قرن دارای خانواده های گسترده بسیار بزرگ با یک رییس خانواده (پدر) مقتدر و مستبد بوده اند. خانواده کوچکتر و هسته ای (زن و شوهری)، در قرن حاضر و به تدریج در میان آنها پا گرفته است.

در میان ترکمنها، فعالیتهای زن و مرد به طور جداگانه مشخص شده است. مردان کارهای کشاورزی و دامداری را انجام می‌دهند در حالی که زنان به کارهایی همچون برپا کردن و برچیدن (اُی) (آلاچیق ترکمنی)، تهیه آرد، چیدن و خشک کردن میوه، دوشیدن شیر گاو و گوسفند، قالی بافی، نمدمالی، تهیه لبنیات و تمیز کردن پشم می‌پردازند. گذشته از آن، زنان فعالیتهای دیگری همچون بزرگ کردن بچه، نگهداری کودک، آشپزی و شست و شو را انجام می‌دهند.

- اگر آب نایاب است غذا نخورید، غذا جهت هضم شدن احتیاج به آب دارد بنابراین خوردن غذا سبب مصرف آبی می شود که برای خنک شدن ضروری است. بعد از خوردن غذا سوخت و ساز بدن هم افزایش می یابد که این امر نیز در کشیدن آب بدن تاثیرگذار است.

- تشنگی تنها نشانه واقعی نیاز به آب نیست، کسی که حالت تشنگی را ملاک نوشیدن آب قرار دهد، معمولا مقدار بسیار کمی از آب مورد نیاز بدن را می نوشد.

به منظور جلوگیری از اتلاف آب بدن:

- در دمای زیر 37 درجه سانتی گراد هر ساعت نیم لیتر آب بنوشید و در دمای بالای 37 درجه سانتی گراد هر ساعت یک لیتر آب بنوشید. نوشیدن آب در فواصل منظم به خنک شدن شما کمک کرده و تعریق را کاهش می دهد حتی هنگامیکه ذخیره آب شما کم شده باشد، آشامیدن آرام و پیوسته آب، بدن شما را خنک تر کرده و از دست دادن آب بدن را از راه تعریق کاهش می دهد.

به وسیله کم کردن فعالیت های خود در طول گرمای روز، عرق کردن خود را کنترل کنید و تا حد ممکن آب را جیره بندی نکنید زیرا با ضایعات گرمازدگی مواجه خواهید شد.

گرم بمانید

در هوای سرد پوشش گرم باعث تبخیر آب بدن می شود و این در حالی است که ما متوجه آن نمی شویم و در دراز مدت با کمی آب بدن مواجه می شویم. برای پیشگیری از این معضل باید هر روز مقداری آب در طول روز بنوشیم و این مساله را فراموش نکنیم. آب مورد نیاز در این حالت، مساوی آب مورد نیاز در هوای گرم است با این تفاوت که احساس تشنگی بسیار کمتر است که همین باعث فراموشی در نوشیدن آب است که خطرناک است. وقتی ادرار شما رنگ زرد تیره بگیرد، نشان از کم آبی بدن شما خواهد داشت.

در مواجه با ترک خوردگی سطوح پوست خود نکات زیر را رعایت کنید:

دائما محل ترک خوردگی را چک کنید. ترک خوردگی سطحی را گرم نگه دارید. از یخ زدن مجدد آن جلوگیری کنید. در مقابل به یاد داشته باشید که این ترک خوردگی ها را  با برف نشویید و اگر وسایل بهداشتی و پزشکی ندارید از کندن پوست صدمه دیده جدا خودداری کنید.

یادتان باشد افزایش دفع ادرار یکی از عوارض قرار گرفتن در معرض سرما است که باعث کاهش آب بدن می گردد. این کاهش آب باید از طریق نوشیدن مایعات جبران شود.

هیچگاه باقیمانده غذای خود و یا حیوان دست آموز خود را به حال خود در محیط اطراف کمپ رها نکنید و یا آن را دفن نکنید. بلکه آن را در کیسه زباله مقاوم و یا ظرف درب دار مطمئنی دور از محل کمپ قرار دهید. - محل پخت پز باید

- هیچگاه باقیمانده غذای خود و یا حیوان دست آموز خود را به حال خود در محیط اطراف کمپ رها نکنید و یا آن را دفن نکنید. بلکه آن را در کیسه زباله مقاوم و یا ظرف درب دار مطمئنی دور از محل کمپ قرار دهید.

 

- محل پخت پز باید خلاف جهت باد و حدود 100 متری چادر باشد.

 

- یکی از بهترین راه ها، سوزاندن ظروف و باقی مانده غذاهاست و دفن آنها پس از سوزاندن.

 

- در حال پیاده روی و قرار داشتن در مناطق مشکوک، با بستن یک زنگوله و یا قوطی خالی کنسرو یا لیوان فلزی همراه با قاشق به پشت کوله پشتیتان می توانید قبل از روبرو شدن با خرس ها آنها را فراری دهید.

 

- مواد غذایی و آب و باقیمانده غذای خود را پس از اینکه خوب بسته بندی کردید در کوله پشتی قرار داده و در ارتفاع 5 الی 6 متری از سطح زمین توسط طناب یا سیم به درخت ببندید. توجه داشته باشید که محل بستن کوله تا محل چادر ها باید حداقل 100 متر فاصله داشته باشد.

 

- توجه داشته باشید که در چادر و یا کیسه خواب خود هیچگونه مواد غذایی قرار ندهید. به این علت که بوی مواد غذایی و نوشیدنی ها خرس ها را تحریک و به محل تجمع بو فرا می خواند. حتی پس از خوردن غذا و یا آشپزی کردن باید دست ها و دهان خود را شسته و لباس های خود را عوض کنید و بعد به داخل چادر یا کیسه خواب جهت خوابیدن بروید.

 

- هیچگونه وسایل شخصی مانند عطر و ادکلن، خمیردندان و لوازم آرایشی و بهداشتی را به داخل چادر نبرید و زمان خواب آنها را در داخل کوله ها قرار داده و با دیگر مواد بو دار به درخت ببندید.

 

- محل کمپ را در محلی باز به دور از ماشین و وسیله نقلیه خود و همچنین به دور از بوته های تمشک و یا رودخانه و یا محل وجود لاشه برپا کنید و همیشه جهت امنیت بیشتر خودتان داخل چادر بخوابید.

- دست و صورت خود را پس از غذا خوردن و یا غذا درست کردن و یا حمل ماهی و یا مصرف تنقلات به خوبی بشویید.

 

تا زمانی که خرس حمله نهایی را نکرده دراز نکشید و خودتان را به مردن نزنید

اما در صورتی که مجبور به انجام این عمل شدید بدانید که خرس شما را

چپ و راست خواهد کرد و خواهد غلطاند و احتمالا پشت گردن شما را

لیس می زند. حفظ حالت مرده در این زمان تا لحظه ای که خرس

 از شما دور شود بسیار حیاتی است

 

اگر اتفاقی با خرس روبرو شدید

- هیچگاه از خرس با سرعت فرار نکنید و ندوید زیرا ممکن است این کار انگیزه ای شود برای حمله خرس به شما. آرام آرام با خرس صحبت کنید و در همان حال آهسته برگردید و به راه خود ادامه دهید.

- به سرعت بچه های کوچک را جمع کنید و به صورت یک گروه دور هم بایستید.

 

اگر خرس حمله کرد

- اگر خرس سعی داشت به شما نزدیک شود سعی کنید آن را بترسانید. برای این کارفریاد زدن و تولید صدا کردن و یا پرتاب کردن چند سنگ کوچک معمولا جواب می دهد. حتی در صورتی که خرس دوباره حمله کرد شما عقب نشینی نکنید و دوباره همین اعمال را انجام دهید.

- تا زمانی که خرس حمله نهایی را نکرده دراز نکشید و خودتان را به مردن نزنید اما در صورتی که مجبور به انجام این عمل شدید بدانید که خرس شما را چپ و راست خواهد کرد و خواهد غلطاند و احتمالا پشت گردن شما را لیس می زند. حفظ حالت مرده در این زمان تا لحظه ای که خرس از شما دور شود بسیار حیاتی است. در نظر داشته باشید که با دستهایتان روی صورت و گردنتان را بپوشانید و رو به زمین باشید.

در رابطه با مرحله بالا که خرس کاملا حمله کرده ابزارهایی برای دفاع وجود دارد که می بایست قبلا تهیه شده باشد و با خودتان حمل کنید.  یکی از این ابزارها اسپری ضد خرس است که صدای مهیب سوت مانندی را ایجاد می کند و یکی هم اسپری شعله افکن  که شعله را به طرف خرس پرتاب می کند.

فقط در استفاده از شعله افکن دستی باید مراقب باشید که بی هدف شعله را به این طرف و آن طرف پرتاب نکنید زیرا این امر ممکن است باعث سوختن خود یا همراهانتان شود. حتی تا زمانی که واقعا لازم نشده این اسپری را به طرف خرس هم پرتاب نکنید.

  سفر همیشه با تجربه‌های جدید و متفاوت و برهم‌زدن عادت‌های زندگی روزمره همراه است؛ موقعیت‌های تازه اگر بدون برنامه‌ریزی و آگاهی باشد، می‌تواند موجب استرس و نگرانی مسافر شده و حتی گاهی او را به دردسر بیاندازد.     افرادی که به بیماری‌های خاصی مانند دیابت مبتلا هستند، نیاز دارند در مورد

سفر همیشه با تجربه‌های جدید و متفاوت و برهم‌زدن عادت‌های زندگی روزمره همراه است؛ موقعیت‌های تازه اگر بدون برنامه‌ریزی و آگاهی باشد، می‌تواند موجب استرس و نگرانی مسافر شده و حتی گاهی او را به دردسر بیاندازد.

افرادی که به بیماری‌های خاصی مانند دیابت مبتلا هستند، نیاز دارند در مورد شیوه‌ی سفرکردن، وسایلی که باید همراه داشته باشند، فعالیت‌های که باید انجام دهند و در کل مراقبت‌های لازم مربوط به بیماری‌شان، با دقت بیشتری تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کنند. بیماری، مانع سفرکردن نیست؛ تنها به مراقبت‌های بیشتری احتیاج دارد تا لذت مسافرت را از بین نبرد.

پیش از رفتن

قبل از هر تصمیمی، با پزشک خود راجع به مقصد سفر، رژیم غذایی و فعالیت‌هایی که قرار است انجام دهید، مشورت کنید. با این‌که یک سری توصیه‌های عمومی در مورد تمام مبتلایان به دیابت مشترک است، ولی هر فردی متناسب با فیزیک و سطح سلامتی خود، احتیاج به مراقبت‌های شخصی‌تری دارد.

اگر قصد سفر به خارج از کشور را دارید، باید از پزشک خود بخواهید دو تا نامه برای شما بنویسد؛ یکی برای ماموران امنیتی فرودگاه است که مبنی بر آن گواهی می‌شود شما مبتلا به دیابت هستید و باید دارو و سرنگ‌های مورد نیاز را همراه خود ببرید. این گواهی به خاطر این است که در مورد بسیاری از کشورها امکان ورود داروی بدون مجوز همراه با مسافر، وجود ندارد.

نامه‌ی دوم هم باید شامل اطلاعاتی در مورد نوع و شدت بیماری شما باشد که در صورت نیاز بتوانید آن را به پزشکی در کشور مقصد ارائه کنید.

استرس

سفر به جاهایی که قبلاً نرفته‌اید، می‌تواند استرس‌زا باشد و فراموش نکنید که کوچک‌ترین استرسی موجب بالارفتن میزان قند خون می‌شود. با جمع‌آوری اطلاعات در مورد شهر مقصد و پیداکردن تصویری کلی از سفرتان، تا حد زیادی استرس را از بین خواهید برد.

تنها سفر نکنید؛ احتمال هر اتفاقی را در نظر بگیرید و با دیگران همسفر شوید؛ امیدواریم چنین چیزی پیش نیاید ولی شاید در موقعیتی قرار بگیرید که احتیاج به کمک شخص دیگری داشته باشید.

اگر مجبور هستید تنها سفر کنید، باید بیشتر مراقبت خودتان باشید و کاری نکنید که کنترلش از عهده‌‌ی شما خارج باشد. از طرفی همراه داشتن کارتی که نشان‌دهنده‌ی بیماری شما باشد، ضروری است.

نسبت به آب و هوای مقصد آگاهی داشته باشید؛ هم می‌توانید لباس مناسب همراه خود ببرید و هم فکری به حال داروهای مصرفی و انسولین‌ها که باید در دمای خاصی نگهداری شوند، داشته باشید.

یک چمدان یا ساک مناسب انتخاب کنید و داروهای موردنیاز را جایی بگذارید که دسترسی بهتری دارید. بد نیست داروهای ضروری را دو قسمت کنید و هر کدام را داخل یک کیف قرار دهید تا در صورتی که یکی از بسته‌ها از دست رفت، نگران نداشتن انسولین یا هر داروی دیگری نباشید.

کفش مناسب سفر تهیه کنید. کفشی راحت و سبک که خیلی هم تخت نباشد.  مراقب سلامت پاهایتان باشید؛ اگر با هواپیما سفر می‌کنید، می‌توانید نرمش‌های مربوط به مچ یا حرکات کششی ساق پا را به صورت نشسته انجام دهید.

اگر با اتومبیل به مسافرت می‌روید و راه طولانی است، مراقب لخته‌شدن خون در پاها باشید، به طور مرتب توقف کنید و کمی قدم بزنید.

چه چیزهایی باید با خود ببریم؟

داروها و وسایل پزشکی موردنیازتان را حتماً باید در شرایطی مطلوب که آسیبی به آن‌ها نرسد، به مقدار لازم همراه ببرید.

ضروری‌ترین اقلامی که یک بیمار دیابتی باید در سفر همراه داشته باشد، این‌ها هستند:

انسولین یا داروی مصرفی، سرنگ‌های تزریق انسولین، دستگاه قندخون و باطری، لانست نمونه‌گیری خون، نوار تست قندخون و ادرار، گلوکومتر و تیغ مخصوص آن، الکل پزشکی، دستمال مرطوب و موادقندی سریع‌الجذب مانند قندحبه‌ای، بیسکوئیت یا آب‌میوه.

احتمال دارد در شهری که به آن سفر می‌کنید، انسولین مورد نیاز در دسترس شما نباشد، بنابراین انسولین و سرنگ را به مقداری بیشتر از مدت اقامت‌تان همراه ببرید.

نگهداری از داروها نیز خیلی اهمیت دارد؛ انسولین را تا یک ماه می‌توان در دمای طبیعی اتاق نگهداری کرد پس هنگام سفر به مناطقی با آب و هوای معتدل، لزومی به نگهداری انسولین در یخچال نیست اما مراقب باشید که شیشه‌ی انسولین در معرض نور مستقیم آفتاب یا فریزر قرار نگیرد چرا که انسولین در اثر حرارت زیاد یا یخ‌زدن آسیب می‌بیند.

اگر به جایی با آب و هوای خیلی گرم سفر می‌کنید، بهتر است انسولین را داخل یخچال بگذارید یا می‌توانید از کیسه و فلاسک حاوی یخ استفاده کنید؛ فراموش نکنید از تماس مستقیم انسولین و یخ جلوگیری کنید، برای این کار بهتر است انسولین‌ها را داخل یک پارچه‌ی مرطوب بپیچید.

شیشه‌های انسولین را در جای تاریک بگذارید و حواستان باشد که در صورتی که انسولین‌هایتان به شکل‌های زیر درآمد، نباید از آن‌ها استفاده کنید:

- انسولین کریستال یا انسولین شفاف در صورت فاسد شدن، کدر می‌شود.

- انسولین شیری رنگ یا انسولین N.P.H در صورتی که فاسد شود، یکنواختی خود را از دست داده و به صورت دانه دانه به دیواره‌ی شیشه می‌چسبد.

- اگر انسولین در مقابل نور مستقیم خورشید قرار گرفته باشد، به رنگ قهوه‌ای در می‌آید.

نوارهای آزمایش قندخون را در دمای اتاق قرار دهید، چون اگر سرد باشد ممکن است به طور کاذب قندخون را کم‌تر از مقدار واقعی نشان دهد.

اگر با هواپیما سفر می‌کنید، انسولین‌ها را داخل چمدان به بار نسپارید و آن‌ها را در کیف دستی با خود حمل کنید، چرا که احتمال دارد انسولین در ارتفاع بالا در قسمت بار هواپیما، یخ بزند.

پس از رسیدن به مقصد

بهتر است همیشه مقداری مواد کربوهیدراتی در کیف دستی خود همراه داشته باشید؛ شاید به خاطر تاخیر در صرف غذا، به دردتان بخورد. با خوردن به موقع میان‌وعده‌های کوچک، مشکلی نخواهید داشتید و مجبور نمی‌شوید به خاطر افت قند خون‌تان شیرینی‌جات بخورید.

از اختلاف ساعت شهر خودتان و مقصد سفر به طور دقیق آگاهی داشته باشید؛ تا از نظر زمان‌بندی تزریق انسولین دچار مشکلی نشوید.

در هواپیما و رستوران غذاهای مخصوص بیماران دیابتی سفارش دهید. غذاهای معمولی داخل هواپیما اغلب مناسب بیماران نیستند و به همین دلیل تنها بخشی از غذا را بخورید که می‌دانید آسیبی به سلامتی شما نمی‌رساند.

فیبرهای غذایی مانند میوه، سبزیجات، حبوبات، سبوس گندم و سیب‌زمینی را جایگزین غذاهای حاوی کلسترول بالا مثل تخم‌مرغ و روغن‌های حیوانی کنید.

در ساحل یا کناره‌های استخر، پابرهنه راه نروید.

مراقب آفتاب‌سوختگی باشید و از کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید که دچار زخم نشوید.

پاهایتان را هر روز جلوی آینه معاینه کنید.

در آب و هوای خیلی سرد، انسولین دیرتر جذب می‌شود و آب‌ و هوای خیلی گرم با عث جذب سریع انسولین خواهد شد؛ هر دوی این‌ها می‌تواند افت قند خوت به همراه داشته باشد؛ با تست مکرر قندخون، مراقب میزان آن باشید. یادتان نرود اگر در معرض هوای سرد قرار گرفتید و احساس لرزش داشتید، انرژی‌ای که صرف لرزیدن بدن می‌شود سبب کاهش قند خون می‌شود.

سرما ممکن است باعث بی‌حسی در پاها شود، مراقب یخ‌زدگی آن‌ها باشید.

قرار گرفتن طولانی مدت در آفتاب، قندخون ر

- فقط لوازم واقعاً ضروری برای سفرتان را بردارید. چمدان‌های زیاد و سنگین کارمندان امنیت پرواز را کلافه می‌کند. هزینه ی بیشتری هم برای‌تان دارد.   - برخی شرکت‌های هواپیمایی به شما اجازه می‌دهند غذای خودتان را همراه داشته باشید. خب اگر حساسیت‌های غذایی دارید، ضرر که ندارد یک اسنک یا ساندویچ خانگی

- فقط لوازم واقعاً ضروری برای سفرتان را بردارید. چمدان‌های زیاد و سنگین کارمندان امنیت پرواز را کلافه می‌کند. هزینه ی بیشتری هم برای‌تان دارد.

- برخی شرکت‌های هواپیمایی به شما اجازه می‌دهند غذای خودتان را همراه داشته باشید. خب اگر حساسیت‌های غذایی دارید، ضرر که ندارد یک اسنک یا ساندویچ خانگی برای خودتان بردارید و به هواپیما ببرید.

-اگر می‌خواهید در فرودگاه اضطراب و نگرانی نداشته باشید، دست‌کم یک ساعت قبل از پرواز آنجا حاضر باشید. یا از شرکت هواپیمایی‌تان بپرسید بهترین زمان چقدر است. معمولاً برای پروازهای داخلی 1 ساعت و برای پروازهای بین‌المللی 2 ساعت قبل از پرواز توصیه‌می‌شود. در ایران و برخی کشورهای دیگر، ممکن است بهتر باشد 3 ساعت قبل از پرواز به فرودگاه برسید. به این ترتیب با خیال راحت و خاطری آسوده در هر صفی می‌خواهید بایستید. کنترل بلیت، امنیت پرواز، مهاجرت و باقی صف‌های طولانی. حتی کمی تأخیر در راه فرودگاه هم نباید برای‌تان نگرانی داشته باشد.

اما اگر دیر شد و احساس کردید ممکن است پرواز را از دست بدهید، حتما ‍ ً با یکی از کارمندان شرکت هواپیمایی یا گیت امنیت پرواز صحبت کنید. اگر واقعاً خطر جاماندنتان از پرواز وجودداشته باشد، کارتان را سریع‌تر و خارج از نوبت انجام می‌دهند. اما اگر به آنها اطلاع ندهید، توجهی نمی‌کنند.

- در سفرهای خارجی، اگر دیر کردید و هنوز در راه بودید، به بخش مسافران جامانده late-passenger زنگ بزنید. هواپیما برای هیچ مسافری معطل نخواهدشد مگر این‌که او یکی از5ظ  نفری باشد که در راه تلفن کرده و در لیست تأخیری‌ها قرارگرفته است!

- برای پروازهای داخلی، 24 ساعت قبل از پرواز امکان بررسی اینترنتی check in وجوددارد. اگر Check-in اینترنتی انجام‌داده‌اید و چمدانی هم برای فرستادن به قسمت بار هواپیما ندارید، کافی است با کارت پرواز پرینت شده در دست، به گیت پرواز مراجعه و پرواز کنید. اگر بار همراه دارید، کاغذهای اطلاعات tag مربوط به پرواز قبلی را از چمدان‌تان جداکنید و چمدان را در bag drop بگذارید.

- اگر Check-in اینترنتی انجام نداده‌اید، باجه‌های خودکار داخل فرودگاه هم همان کار را می‌کنند. Check-in کنید و پرینت کارت پرواز بگیرید. در ادامه هم بخش بار و bag drop و غیره. اگر هم مجبورید Check-inرا کلاً دستی انجام دهید، پس آماده‌ی صف‌های طولانی‌تری باشید. مدارک خود را هم قبل از رسیدن به پیش‌خوان آماده کنید.

- در بعضی از فرودگاه‌ها برای تسریع کنترل امنیت، به مسافرانی که پروازهای مکرر دارند و نام‌شان قبلاً ثبت شده

(pre-registered) یا گاهی مسافرانی که پول اضافه‌تری برای این‌کار پرداخته‌اند، خدمات کنترل امنیت سریع ارائه می‌شود.

  در پروازهای Economy صندلی‌های کنار پنجره (که چشم‌انداز خوب دارند)، صندلی‌های راهرو (که فضای راحت‌تر و بیشتری برای تحرک دارند) یا صندلی‌های وسطی (که امکانات دوتای دیگر را ندارند).   صندلی‌های عقب‌تر هواپیما، چشم‌انداز زیباتری دارند، درحالی‌که چشم‌انداز صندلی‌های جلوتر با بال هواپیما کور می‌شود. تلاطم و تکا‌ن‌خوردن‌های هواپیما در صندلی‌های وسط

در پروازهای Economy صندلی‌های کنار پنجره (که چشم‌انداز خوب دارند)، صندلی‌های راهرو (که فضای راحت‌تر و بیشتری برای تحرک دارند) یا صندلی‌های وسطی (که امکانات دوتای دیگر را ندارند).

صندلی‌های عقب‌تر هواپیما، چشم‌انداز زیباتری دارند، درحالی‌که چشم‌انداز صندلی‌های جلوتر با بال هواپیما کور می‌شود. تلاطم و تکا‌ن‌خوردن‌های هواپیما در صندلی‌های وسط و نزدیک به بال کمتر احساس می‌شود. و بالاخره این‌که آمارهای موجود از تصادفات هوایی، نشان می‌دهد که مسافران صندلی‌های عقب هواپیما شانس بیشتری برای نجات داشته‌اند.

اما به جز این ها، بد نیست به چند نکته دیگر هم توجه کنید:

هواپیماها تعدادی صندلی معمولی دارند که بنا به دلایل زیر می‌توانند موردپسند کمتر یا بیشتر قرار بگیرند:

- ردیف صندلی‌های نزدیک دُم هواپیما، صندلی‌های وسطی را ندارند و فضای خالی بیشتری دراختیار دارید.

- با صندلی‌هایی که دقیقاً قبل از راهروی خروج قراردارند و آن‌هایی که در انتهای یک بخش از هواپیما هستند، امکان خم‌کردن پشتی صندلی به عقب و لمیدن ندارید.

- در صندلی‌های کنار دست‌شویی ممکن است مشام‌تان آزرده شود یا رفت وآمد بیش از حد مسافران کلافه‌تان کند.

با صندلی‌هایی که دقیقاً قبل از راهروی خروج قراردارند و ن‌هایی که در انتهای یک بخش از هواپیما هستند، امکان خم‌کردن پشتی صندلی به عقب و لمیدن ندارید

- صندلی‌های کنار کابین آشپزخانه، سروصدا دارد. مخصوصاً اگر در پروازی باشید که وعده‌ی غذایی پخته یا آماده و بسته‌بندی می‌شود. شاید بوی بخار حاصل از گرم‌شدن غذاها برای‌تان آزاردهنده باشد.

- در هواپیماهای خارجی، ردیف‌های ویژه certain rows ممکن است سرگرمی‌های الکترونیکی زیر صندلی‌ها داشته باشند و یا فضای جلوی پای شما بتواند بیشتر شود.

 

شبیه سازی یک پرواز فرست کلاس!

شما می‌توانید آسایش یک صندلی پرواز First Class را برای خودتان شبیه‌سازی کنید! (اگر هواپیما بزرگ باشد) با گرفتن یک ردیف از صندلی‌های وسط هواپیما، بالا دادن دسته‌ی صندلی‌ها و درست کردن یک تخت موقت می توانید آرامش بیشتری را تجربه کنید!

اگرچه که این کار پرهزینه است اما وقتی مجبور باشید چند سفر پی در پی با هواپیما داشته باشید، مثلا به فاصله ای دور سفر کنید یا سفرهای کاری پشت سر هم داشته باشید، شاید بتوانید با پرداخت هزینه ای بیشتر از پرواز اکونومی معمولی و کمتر از یک هواپیمای فرست کلاس، کمی به خود استراحت دهید و ساعت های بین راه را به فرصتی برای خواب، آرامش و استراحت تبدیل کنید.

به‌محض این‌که برنامه‌ پرواز بسته شد از مسئول گیت، مار صندلی‌های پُرنشده را بگیرید. اگر به شما گفت صندلی‌های Cو Dو F وG در ردیف فلان خالی است، یکی از اولین صندلی‌های همین ردیف را بگیرید و صبر کنید تا درهای هواپیما بسته شود و همه کم‌کم سر جاهای خود بنشینند. حالا تخت‌تان ماده است!

یک راه کم هزینه تر هم وجود دارد که در واقع تا حدود زیادی به خوش شانسی شما مربوط می شود. به‌محض این‌که برنامه‌ پرواز بسته شد از مسئول گیت، آمار صندلی‌های پُرنشده را بگیرید. اگر به شما گفت صندلی‌های Cو Dو F وG در ردیف فلان خالی است، یکی از اولین صندلی‌های همین ردیف را بگیرید، وقتی در هواپیما نشستید با روزنامه‌ها و مجله‌های بازشده روی بقیه‌ی صندلی‌های کنارتان، آن‌ها را اشغال‌شده نشان دهید تا درهای هواپیما بسته شود و همه کم‌کم سر جاهای خود بنشینند. حالا تخت‌تان آماده است!

اگر می‌خواهید بخوابید، کمربند را از روی پتو ببندید تا خدمه‌ی پرواز آن را ببینند وگرنه اگر در حین پرواز نیاز به بستن کمربند پیش بیاید و آن را نبینند مزاحم خواب‌تان خواهد شد تا کمربندتان را ببندید!

 

جای من کجاست؟

گاهی ترتیب شماره‌ صندلی‌ها در هواپیما با آن‌چه شرکت هواپیمایی ارائه می‌کنند خیلی متفاوت است. برای شناسایی جای دقیق صندلی‌ها باید نقشه‌ی آن‌ها (Seat Maps) را داشته باشید. چند سایت محدود این امکان را ارائه می‌دهند. کافی است این لغات را در موتور جستجوگرتان سرچ کنید: SeatExpert، SeatGuru، Seatmeastro.

اگر می‌دانید با چه نوع هواپیمایی قرار است پرواز کنید، تمام این سایت‌های بالا نقشه‌ی صندلی‌های آن‌ها را به شما نشان می‌دهند.

سایت SeatExpert با واردکردن اطلاعات پرواز هم (یعنی نام شرکت هواپیمایی، شماره‌ی پرواز و تاریخ حرکت) نقشه‌ی صندلی‌ها را به شما می‌دهد. در سایت SeatGuru می‌توانید هواپیمایی که با آن پرواز خواهیدکرد را هم شناسایی کنید.

با همه‌ی این احوال، گاهی پیش می‌آید که پروازی با تاریخ حرکت و هواپیمای مشخص، در آخرین دقایق نزدیک پرواز با هواپیمای دیگری جایگزین می‌شود. پس اگر می‌خواهید که بتوانید در هر حال بهترین صندلی را انتخاب کنید، باید تمام هواپیماهای ممکن برای پروازتان را بررسی کنید.

به‌محض این‌که برنامه‌ پرواز بسته شد از مسئول گیت، آمار صندلی‌های پُرنشده را بگیرید. اگر به شما گفت صندلی‌های Cو Dو F وG در ردیف فلان خالی است، یکی از اولین صندلی‌های همین ردیف را بگیرید و صبر کنید تا درهای هواپیما بسته شود و همه کم‌کم سر جاهای خود بنشینند. حالا تخت‌تان آماده است!

ممکن است شرکت‌های هواپیمایی برای هر هواپیما، یک مدل شماره‌گذاری داشته باشند (حتی اگر نوع هواپیماها یکسان باشد). مثلاً برای ردیف اول یکی از هواپیماهای مدل A330اش شماره‌ی 1 را گذاشته باشد ولی برای ردیف اول هواپیمای A330 دیگر، که هر دو هم در یک سطح کلاس هستند، شماره‌ی 11 را گذاشته باشد. ممکن هم هست یک شرکت هواپیمایی هواپیماهایی را از شرکت هواپیمایی دیگر، دست‌دوم خریداری کرده یا اجاره کرده باشد، در نتیجه شماره‌گذاری آن‌ها با هواپیماهای اصلی خود شرکت هواپیمایی، متفاوت است.

غارها، پستوهایی زیرزمینی هستند که گنجینه‌هایی زیبا و ارزشمند از این کره خاکی را در خود پنهان کرده اند. اما شاید جذاب ترین آنها فارغ از نوع و جنس سنگ ها و ویژگی های زمین شناختی شان، طولانی ترن غارهای دنیا باشند. آنچه که در ادامه خواهیم خواند، نمونه‌هایی بسیار

غارها، پستوهایی زیرزمینی هستند که گنجینه‌هایی زیبا و ارزشمند از این کره خاکی را در خود پنهان کرده اند. اما شاید جذاب ترین آنها فارغ از نوع و جنس سنگ ها و ویژگی های زمین شناختی شان، طولانی ترن غارهای دنیا باشند. آنچه که در ادامه خواهیم خواند، نمونه‌هایی بسیار اندک از مجموعه‌ وسیعی از غارها است که به دلیل نام، بزرگی و ویژگی‌های مخصوص، انتخاب و معرفی شده‌اند.

غار هولوک، سوییس

غار 197 کیلومتری هولوک در حد فاصل میان رودخانه موتا و منطقه کوهستانی «پراگل پاس» دره موتای سوییس قرار دارد. براساس تحقیقات به عمل آمده این غار، بزرگترین غار سوییس و همچنین دومین غار بزرگ اروپا محسوب شده و نخستین غار جهان است که طول آن به 100 کیلومتر می‌رسد.

غار لچوگویلا، آمریکا

غار لچوگویلا، با امتدادی 207 کیلومتری، پنجمین غار طویل جهان به شمار رفته و به دلیل برخورداری از خاصیت غیر طبیعی زمین‌شناسی و ساختار نادر خود از شهرت بسیار زیادی نیز برخوردار است. از جمله عوارض جغرافیایی و زمین‌شناختی موجود در این غار می‌توان به مقادیر زیاد مواد معدنی رنگی و رسوبات زرد لیمویی سولفور اشاره کرد، در تمام نقاط آن به چشم می‌خورد. موقعیت این غار در پارک ملی «کارلس بد» واقع در ایالت نیومکزیکو است.

غار باد، آمریکا

وجود نقش‌هایی از شن یخ‌زده اگرچه غارهای باد ایالت داکوتای جنوبی آمریکا را شهره عام و خاص کرده اما این غار بیشترین شهرت خود را از ساختارهای کلسیتی رنگارنگی که به رنگ بدنه معروف هستند به دست آورده است. طبق آمار منتشر شده همه ساله، چهار مایل جدید از این غار کشف می‌شود که تاکنون با طولی 134 مایلی به پیچیده‌ترین سیستم غاری جهان تبدیل شده است.

 

غار اوپتیمیستیکنا، اوکراین

غار «اوپتیمیستیکنا» طولانی‌ترین غار سنگ‌های کانی جهان به شمار می‌رود. این غار که در نزدیکی روستای «کورولیوکا» در اوکراین قرار دارد از 230 کیلومتر راه نقشه‌نگاری شده برخوردار بوده و بزرگترین مجموعه غاری اوراسیا محسوب می‌شود. تمام دالان‌ها و راهروهای موجود در این غاردر کم ارتفاع بوده و اغلب آن‌ها نیز با گل و لای پوشانده شده‌اند. وجود شبکه‌های اتصالی پیچیده‌ با سطح ارتفاع گوناگون، نام «غار مارپیچ» را به آن داده است.

 

غار جواهر، آمریکا

غار «جواهر» دومین غار طویل جهان محسوب می‌شود که دالان‌های شناخته شده آن بیش از 240 کیلومتر برآورد شده است.این غار که در منطقه «بلک هیلز» داکوتای جنوبی آمریکا قرار دارد بنایی ملی بوده وعلاقمندان می‌توانند در تمام فصول سال از آن دیدن کنند.علاوه بر بازدید عمومی، غارنوردی همراه با راهنمایان حرفه‌ای از جمله دیگر فعالیت‌هایی است که مردم می‌توانند در این منطقه آن را تجربه کنند. گفتنی است به دلیل ازدحام زیاد در تماشای این غار، ثبت نام علاقمندان از مدت زمانی محدودی برخوردار بوده و تنها در فصل تابستان صورت می‌پذیرد.

غار ماموت،‌ آمریکا

مجموعه غار ماموت که در اصطلاح رسمی «غار برآمدگی‌های سنگی عظیم» نام دارد از 630 کیلومتر دالان برخوردار است که آنرا در زمره طولانی‌ترین غارهای طبیعی جهان قرار داده است. این غار که در مرکز ایالت کنتاکی آمریکا واقع شده و بخشی از پارک ملی غار‌های بزرگ این کشور محسوب می‌شود. این غار که در مرکزیت رودخانه سبز قرار گرفته در حدود دو برابر بزرگتر از «غار جواهر» دومین غار طولانی جهان است.

با روشن شدن چراغ انژکتور، خودرو را خاموش نموده وبسط باتری را چند ثانیه جدا نموده و سپس اتصال دهید اگر چراغ خاموش نشد به نمایندگی مراجعه کنید.

این توصیه های ساده می تواند عمر خودرو شما را افزایش دهد.
 
1. هر 20000 کیلومتر شمع خودرو تعویض شود.
 
2. صافی بنزین و لنت ترمز هر 15000 کیلومتر تعویض شود.
3. تسمه تایم خودرو هر 60000 کیلومتر تعویض شود.

4. تسمه تایم باید برند معتبر باشد.روغن، فیلتر روغن و فیلتر هوا در هر 5000 کیلومتر تعویض شود.

5. از تمیز کردن فیلتر هوا جدا" خودداری شود چون ذرات موجود در آن سرطان زا است.

6. از هل دادن خودروهای انژکتوری جهت روشن نمودن خودرو خود داری کنید.

7. ماهی یک بار کولر خودرو را به مدت چند دقیقه جهت مخلوط شدن گاز با روغن مخصوص آن و جلوگیری از فاسد شدن آن روشن کنید.

8. در هنگام روشن بودن خودرو از باز کردن کابل باتری خودداری کنید.

9. با روشن شدن چراغ استپ،خودرو را متوقف نموده با نمایندگی تماس بگیرید.

10. با روشن شدن چراغ انژکتور، خودرو را خاموش نموده وبسط باتری را چند ثانیه جدا نموده و سپس اتصال دهید اگر چراغ خاموش نشد به نمایندگی مراجعه کنید.

11. در اول صبح بعد از روشن نمودن خودرو نیازی به گرم کردن خودرو در حالت توقف نیست و در کمتر از یک دقیقه خودرو را حرکت دهید و مسافت یک کیلومتر را با دنده 1 و2 برانید.در حالت توقف مدت زیادی خودرو را روشن نگاه ندارید.

12. از روشن کردن کولر در حالت توقف خود داری کنید.

13. هیچ دستگاه عیب یابی قادر به تنظیم میزان سوخت مصرفی نمی باشد.دستگاه عیب یاب فقط می تواند میزان مصرف سوخت بالا یا پایین را نشان دهد. و رفع عیب به عهده مکانیک می باشد.
 
14. توصیه می گردد اولین تعویض روغن در 2500 کیلومتر انجام شود .